Ciąża

Ciąża to okres od zapłodnienia bądź implantacji do porodu oraz wszystkie zmiany zachodzące w tym okresie w organizmie kobiety.

Do zapłodnienia, czyli utworzenia zygoty przez połączenie komórki jajowej z plemnikiem dochodzi zazwyczaj w bańce jajowodu. Następnie dzieląca się zygota wędruje przez jajowód do jamy macicy. Do zagnieżdżenia zarodka w macicy dochodzi po 7-8 dniach od zapłodnienia. Do utrzymania ciąży niezbędny jest odpowiednio wysoki poziom progesteronu, wytwarzany przez ciałko żółte ciążowe do 8- 10 tygodnia. Następnie wytwarzanie progesteronu w jeszcze wyższych stężeniach przejmuje łożysko. Łożysko umożliwia kontakt płodu z matką. Za pomocą łożyska zarodek otrzymuje z krwi matki pokarm i tlen, składniki odżywcze, witaminy, przeciwciała, niektóre wirusy, antybiotyki (…), a oddaje dwutlenek węgla i zbędne produkty przemiany materii. Ciąża trwa około 9 miesięcy kalendarzowych lub 10 miesięcy księżycowych - oznacza to, że czas trwania ciąży wynosi 40 tygodni, czyli ok. 280 dni. Gdy dziecko pojawi się na świecie 2 tygodnie przed lub 2 tygodnie po tym terminie to uznaje się, że ciąża była w normie (38 tyg. - 42 tyg. ). Termin porodu najlepiej obliczyć regułą Naegelego (termin porodu = pierwszy dzień ostatniej miesiączki + 7 dni - 3 miesiące + 1 rok ), która oparta jest na regularnych 28-dniowych cyklach. Inna metodą oznaczania terminu porodu jest badanie ultrasonograficzne (USG).

Podział okresów ciąży:

I TRYMESTR : do ukończenia 12 tygodnia

II TRYMESTR : od 13 do 26 tygodnia

III TRYMESTR : od 27 do 40 tygodnia

Zmiany ciążowe w organizmie kobiety:

1. Układ rozrodczy i moczowy - zwiększenie masy macicy, rozbudowa systemu naczyń krwionośnych i limfatycznych macicy, zwiększenie przepływu krwi przez macicę, zanik funkcji rozrodczych na czas ciąży. Spadek kwasowości środowiska pochwy ( zwiększone ryzyko infekcji ). W wyniku zwiększenia stężenia progesteronu u kobiet ciężarnych występuje częstomocz, co jest zjawiskiem zupełnie fizjologicznym.

2. Układ dokrewny- hormonami ważnymi dla prawidłowego przebiegu ciąży są progesteron i estrogen, ich działanie jest następujące:

• Progesteron- obniżenie napięcia mięśni gładkich macicy, żołądka, jelita grubego, pęcherza moczowego, moczowodów. Pobudzenie rozwoju gruczołów sutkowych, wzrost podstawowej temperatury ciała, hiperwentylacja, obniżenie napięcia ścian naczyń krwionośnych, pobudzenie rozrostu tkanki tłuszczowej.

• Estrogen- stymulowanie wzrostu macicy, pobudzenie rozwoju gruczołów sutkowych, zwiększenie krzepliwości krwi, zatrzymanie wody w organizmie, zmianę właściwości tkanki łącznej ( wspólnie z relaksyną i elastyną )- zwiększenie podatności na rozciąganie.

3. Układ krążenia zwiększenie pojemności minutowej serca zarówno wskutek przyspieszenia czynności serca jak i zwiększenia objętości wyrzutowej. Wzrost objętości krwi krążącej (o 40% w stosunku do kobiet nieciężarnych). Znaczne zwiększenie ilości osocza (o 30-50 %)

4. Układ oddechowy- uczucie duszności spowodowany wzrostem wrażliwości mózgu na zawartość CO2 we krwi ( progesteron stymuluje układ oddechowy ). Przepona pod wpływem powiększającej się macicy unosi się o ok. 4cm ( zwiększenie obwodu klatki o ok. 6cm ). Zwiększenie pojemności oddechowej.

5. Układ pokarmowy- czynność motoryczna żołądka maleje, spada perystlatyka jelit, może pojawić się zgaga, z względu na rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku.

6. Metabolizm- przeciętne dzienne zapotrzebowanie kobiety ciężarnej począwszy od II trymestru wzrasta o 300 kcal.

7. Zmiany psychologiczne- obawa, niepokój, lęk…

8. Układ mięśniowo-szkieletowy- zmiany zachodzące w układzie ruchu spowodowane są głównie działaniem : relaksyny i elastyny. To one doprowadzają do wzrostu elastyczności tkanek i rozluźnienie więzadeł okołostawowych, co umożliwia zwiększenie ruchomości kości miednicy przed porodem oraz dojrzewanie szyjki macicy. Zmianom ulega również postawa : środek ciężkości ulega przesunięciu do przodu i góry, pogłębia się lordoza lędźwiowa, przeciążeniu ulegają więzadła macicy, które są drażnione i pozostają w napięciu. Często widzimy przeciążenie przodostopia, co doprowadza do wypłaszczenia łuków. Pogłębieniu ulega też kifoza piersiowa, rozciągnięciu ulegają powłoki brzuszne, wzrasta ciśnienie w jamie brzusznej. Konsekwencją tych zmian są często pojawiające się bóle okolicy kości krzyżowej, bioder, spojenia łonowego, ból odcinka L, zaburzenia krążeniowe kończyn górnych, zastoje, hemoroidy, obrzęki.

Jeśli masz jakieś pytania pisz, dzwoń, pytaj, nie krępuj się, wspólnie możemy pokonać tę dolegliwość.

Zapraszamy do kontaktu,

Kasia i Natalia zespół FizjoFlow

Bibliografia:

1. dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz “Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie“.
2. R. Tanzberger, A. Kuhn, G. Mobs, U. Baumgartner “ Dno Miednicy fizjologia, patologia, diagnostyka i leczenie.
3. https://blog.mammamia.love/2018/12/20/fakty-i-mity-czyli-cala-prawda-o-masazu-krocza/
4. https://www.rodzicpoludzku.pl/porod/mechanizm-hormonalny-porodu.html